Chào mừng bạn trở lại với chuyên mục "Cẩm Nang 100 Bài Học Đầu Tư". Ở bài học số 10, chúng ta đã học cách ngăn chặn hành vi "giao dịch trả thù" đầy cay cú. Hôm nay, chúng ta sẽ nói về một cảm xúc khác, một cảm xúc đến từ Lòng Tham và Sự Thiếu Kiên Nhẫn: FOMO.
Bài học số 11: Đừng bao giờ FOMO (Fear Of Missing Out - Sợ Bỏ Lỡ Cơ Hội).
FOMO là cảm giác lo lắng, bồn chồn khi bạn thấy thị trường (ví dụ: Vàng, Bitcoin) đang tăng hoặc giảm mạnh mà bạn không có mặt trên "con tàu" đó. Nỗi sợ "bỏ lỡ" một cú "ăn đậm" này thôi thúc bạn phải hành động ngay lập tức, bất chấp mọi quy tắc.
FOMO Hủy Hoại Tài Khoản Của Bạn Như Thế Nào?
FOMO là một trong những lỗi lầm sơ đẳng và đắt giá nhất. Khi bạn FOMO, bạn sẽ:
- Mua ở Đỉnh, Bán ở Đáy: Bạn thấy giá Vàng đã tăng 3 cây nến H1 dài. Bạn không thể chịu đựng được nữa và nhảy vào Mua. Rất tiếc, bạn vừa Mua đúng ngay "đuôi" của con sóng, ngay tại điểm mà các trader chuyên nghiệp bắt đầu chốt lời. Giá quay đầu và bạn "đu đỉnh".
- Bỏ qua Kế hoạch Giao dịch: Hệ thống của bạn nói phải chờ giá hồi về vùng hỗ trợ mới Mua. Nhưng bạn FOMO, bạn Mua ngay tại giá hiện tại, cách xa vùng an toàn. Điểm Cắt Lỗ của bạn sẽ rất xa, khiến Tỷ Lệ Rủi Ro/Phần Thưởng trở nên cực kỳ tệ (ví dụ: rủi ro 3$ để ăn 1$).
- Vào lệnh khi không có tín hiệu: Không có Mô hình nến Nhấn chìm Tăng, không có RSI quá bán... không có bất cứ tín hiệu nào. Lý do duy nhất bạn vào lệnh là "vì giá đang chạy". Đây là cờ bạc, không phải giao dịch (vi phạm Bài 4: Đây Là Kinh Doanh, Không Phải Cờ Bạc).
Tại Sao Chúng Ta Bị FOMO?
FOMO là sự kết hợp của Lòng Tham (muốn kiếm tiền nhanh), Nỗi Sợ Hãi (sợ mình là người duy nhất đứng ngoài), và sự thiếu Kiên Nhẫn. Bạn không tin rằng sẽ có cơ hội khác, bạn nghĩ rằng đây là "chuyến tàu cuối cùng".
Làm Sao Để Chữa Bệnh FOMO?
- Chấp nhận sự thật "Sẽ luôn có cơ hội khác": Thị trường tài chính đã tồn tại hàng trăm năm và sẽ luôn ở đó vào ngày mai. Bỏ lỡ một con sóng hôm nay không có nghĩa là bạn sẽ "nghèo". Sẽ luôn có một con sóng khác, một cơ hội khác. (Chúng ta sẽ nói kỹ ở Bài 73: Nếu Bỏ Lỡ Một Cơ Hội, Hãy Chờ Cơ Hội Khác).
- Bám chặt vào Kế hoạch Giao dịch: Kế hoạch là tấm khiên của bạn. Hãy tự hỏi: "Giá có đang ở vùng Mua/Bán của mình không?", "Đã có tín hiệu xác nhận chưa?". Nếu câu trả lời là "Không", thì tuyệt đối không vào lệnh, bất kể giá chạy điên cuồng thế nào.
- Sử dụng Lệnh Chờ (Limit Orders): Thay vì đuổi theo giá (dùng lệnh Market), hãy học cách "đón" giá. Đặt sẵn một lệnh Buy Limit ở vùng Hỗ trợ bạn chờ đợi. Nếu giá quay về "đón" bạn thì tốt, nếu giá chạy luôn (bạn lỡ tàu) thì cũng... không sao cả. Bạn không mất tiền.
Kết Luận Bài Học Số 11
Thà "lỡ tàu" và bảo toàn được vốn, còn hơn là nhảy lên "đu tàu" và mất tiền. Một trader chuyên nghiệp không sợ bỏ lỡ cơ hội, họ chỉ sợ giao dịch sai quy tắc.
Hãy rèn luyện để có một cái đầu lạnh. Cơ hội rõ ràng nhất thường lại là cái bẫy nguy hiểm nhất.
Trong bài học tiếp theo (Bài 12), chúng ta sẽ nói về một tư duy giúp bạn chấp nhận sự thật và ngừng FOMO: "Thị Trường Luôn Đúng, Đừng Cố Cãi".