Chỉ báo Momentum là gì?

💡 Đừng chỉ "thấy" giá tăng, hãy "đo" xem nó tăng "nhanh" hay "chậm"!
Giá tăng nhưng "Động lượng" (Momentum) giảm chính là một cái bẫy. Chỉ báo Momentum đo lường chính xác "tốc độ" và "gia tốc" của thị trường. Đây là một trong những logic cơ bản nhất về động lượng, và nó đã được đưa vào EA HoangTrong với tư cách là chiến lược giao dịch thứ 22. Hãy xem robot "đo" tốc độ thị trường và phản ứng ra sao. Trải nghiệm miễn phí với KEY dùng thử 1 giờ (cho cả tài khoản live/demo). Hết hạn? Chỉ cần nhận KEY mới!

MIỄN PHÍ TRẢI NGHIỆM

Một trong những khái niệm cơ bản nhất của Phân tích Kỹ thuật là "Động lượng" (Momentum). Giá không thể tăng mãi, cũng không thể giảm mãi, nó sẽ có lúc "tăng tốc" và "giảm tốc". Chỉ báo Momentum được sinh ra để đo lường điều này. Vậy Chỉ báo Momentum là gì?

1. Chỉ báo Momentum là gì?

Chỉ báo Momentum là một chỉ báo dao động (oscillator) đơn giản, đo lường tốc độ (velocity) thay đổi giá của một tài sản trong một khoảng thời gian nhất định. Nó so sánh giá đóng cửa hiện tại với giá đóng cửa của N nến trước đó.

Mục đích của nó là cho biết xu hướng đang "tăng tốc" hay "chậm lại".

  • Khi chỉ báo Momentum tăng và ở trên mức 100 (hoặc mức 0, tùy phiên bản), động lượng của xu hướng tăng đang mạnh.
  • Khi chỉ báo Momentum giảm và ở dưới mức 100, động lượng của xu hướng giảm đang mạnh.

Nó là cha đẻ của nhiều chỉ báo động lượng phức tạp hơn như Chỉ báo RSI là gì? hay Chỉ báo MACD là gì?.

2. Nguồn gốc của Momentum

Momentum là một khái niệm cơ bản trong vật lý (động lượng = khối lượng x vận tốc) và đã được các nhà phân tích kỹ thuật đời đầu áp dụng vào thị trường. Không có một "cha đẻ" cụ thể nào cho chỉ báo này, vì nó là một trong những phép tính cơ bản nhất để đo lường sự thay đổi của giá.

3. Cấu tạo và Công thức tính toán

Công thức của Momentum cực kỳ đơn giản. Trên MT5, nó thường được tính như sau:

Momentum = (Giá đóng cửa(hiện tại) / Giá đóng cửa(N nến trước)) * 100

Trong đó, N là chu kỳ (period), mặc định thường là 14.

  • Nếu giá hiện tại cao hơn giá N nến trước, Momentum sẽ > 100.
  • Nếu giá hiện tại thấp hơn giá N nến trước, Momentum sẽ < 100.
  • Nếu giá bằng nhau, Momentum = 100.

Một số nền tảng khác tính theo phép trừ (Giá(hiện tại) - Giá(N nến trước)), khi đó đường tham chiếu sẽ là mức 0.

Việc hiểu rõ công thức này là nền tảng để bạn hiểu cách hoạt động của Chỉ báo OsMA là gì?, vốn cũng là một dạng đo lường động lượng.

4. Cách diễn giải và Giao dịch với Momentum

a. Giao cắt mức 100 (Xác nhận xu hướng)

Đây là tín hiệu cơ bản nhất:

  • Tín hiệu MUA: Khi đường Momentum cắt từ dưới LÊN trên mức 100. Cho thấy động lượng đã chuyển từ âm sang dương, phe Mua đang chiếm ưu thế.
  • Tín hiệu BÁN: Khi đường Momentum cắt từ trên XUỐNG dưới mức 100. Cho thấy động lượng đã chuyển từ dương sang âm, phe Bán đang chiếm ưu thế.

Lưu ý: Tín hiệu này rất "nhiễu" và không nên dùng một mình.

b. Tín hiệu Phân kỳ (Divergence) - Tín hiệu mạnh nhất

Đây là cách dùng giá trị nhất của Momentum, dùng để dự đoán đảo chiều:

  • Phân kỳ Tăng giá (Bullish Divergence): Giá tạo đáy mới thấp hơn (Lower Low), nhưng Momentum tạo đáy mới cao hơn (Higher Low). Cảnh báo động lượng giảm đã cạn kiệt.
  • Phân kỳ Giảm giá (Bearish Divergence): Giá tạo đỉnh mới cao hơn (Higher High), nhưng Momentum tạo đỉnh mới thấp hơn (Lower High). Cảnh báo động lượng tăng đã cạn kiệt, giá sắp "hết xăng".

Việc lập trình EA (Expert Advisor) là gì? để quét tín hiệu phân kỳ Momentum là một chiến lược hiệu quả. Nếu bạn muốn tự code, Khóa Học Code Lập Trình EA sẽ dạy bạn cách làm.

c. Xác định Vùng cực đoan (Quá mua / Quá bán)

Không giống RSI, Momentum không có giới hạn trên/dưới cố định. Bạn phải tự quan sát lịch sử để xác định các vùng "cực đoan" (ví dụ: 102.5 hoặc 97.5). Khi Momentum chạm các vùng này, nó báo hiệu giá đã bị đẩy đi quá xa và có thể sớm điều chỉnh.

5. Ưu điểm và Nhược điểm của Momentum

Ưu điểm

  • Cực kỳ đơn giản: Rất dễ hiểu và dễ tính toán.
  • Rất "nhanh" (Leading): Nó đo lường tốc độ, nên thường cho tín hiệu phân kỳ (cảnh báo đảo chiều) sớm hơn cả giá.
  • Xác định phân kỳ rõ ràng.

Nhược điểm

  • CỰC KỲ "NHIỄU" (Noisy): Đây là nhược điểm lớn nhất. Vì quá đơn giản và quá nhạy, đường Momentum dao động rất mạnh và liên tục, tạo ra vô số tín hiệu giả, đặc biệt là tín hiệu cắt mức 100.
  • Không có thang đo cố định: Khó xác định vùng quá mua/quá bán chuẩn.

Để khắc phục độ nhiễu, các trader đã phát minh ra các chỉ báo "mượt" hơn như RSI hay Stochastic. Nếu bạn muốn Code lập trình EA MT4/MT5 theo yêu cầu, bạn nên yêu cầu lập trình viên thêm một bộ lọc MA cho đường Momentum (tức là tạo ra một chỉ báo "MACD" đơn giản).

6. Cách thiết lập Momentum trên MT5

Momentum là một chỉ báo tiêu chuẩn có sẵn trên MT5.

  1. Trên thanh menu, chọn Insert > Indicators > Oscillators.
  2. Nhấp vào Momentum.

Cửa sổ cài đặt sẽ hiện ra với 2 thông số chính:

  • Period: Chu kỳ N. Mặc định là 14. Chu kỳ càng ngắn, chỉ báo càng nhiễu.
  • Apply to: Giá áp dụng (thường là Close).

Cách thao tác thêm chỉ báo này tương tự như Cách thêm, tùy chỉnh và xóa các chỉ báo (Indicators) cơ bản. Nếu bạn tìm thấy một phiên bản Momentum tùy chỉnh (ví dụ: Momentum có cảnh báo), bạn sẽ cần hướng dẫn cài đặt Indicators (chỉ báo) bên ngoài.

7. Kết luận

Chỉ báo Momentum là "ông tổ" của các chỉ báo dao động đo lường động lượng. Mặc dù rất đơn giản và hơi "nhiễu", nó vẫn là một công cụ mạnh mẽ để xác định các tín hiệu phân kỳ (divergence) sớm. Hãy xem nó như một công cụ "cảnh báo" và luôn kết hợp với các chỉ báo xu hướng khác để xác nhận tín hiệu.